بررسی امکان همگروه سازی از طریق ارگان زایی مستقیم و تولید جنین های پیکری در دو گونه eucalyptus rubida و eucalyptus saligna

اکالیپتوس بیش از یکصد سال پیش به ایران وارد گردید و در جنوب کشور که محیط مناسبی برای آن بود، کشت شد. ولی از آنجایی که ایران در مقایسه با سایر نقاط دنیا به لحاظ پوشش جنگلی، کشوری فقیر محسوب می گردد استفاده از درختان سریع الرشد همچون اکالیپتوس به منظور جنگلکاری گزینه مناسبی می باشد و با توجه به مشکلاتی که در تکثیر اکالیپتوس ها به وسیله روش های معمول وجود دارد بسیاری از پژوهشگران روش های ریزازدیادی درون شیشه ای را بکار گرفته اند تا بتوانند گونه ها و ارقام مرغوب اکالیپتوس ها را تکثیر کنند. در این پژوهش نیز از آنجایی که بر روی روش های تکثیر دو گونه eucalyptus rubida و e. saligna به خصوص از طریق کشت بافت تا بحال هیچ مطالعات خاصی صورت نگرفته است امکان تکثیر e. rubida و e. saligna به وسیله دو روش معمول در کشت بافت یعنی جنین زایی سوماتیکی و ریزازدیادی بررسی گردید که نتایج رضایت بخشی نیز حاصل شد. در جنین زایی سوماتیکی در گونه e. saligna پس از بررسی چهار ریزنمونه ریشه، ساقه ، برگ و هیپوکوتیل در 39 تیمار متفاوت هورمونی بهترین ریزنمونه ریشه و بهترین تیمار، تیمار حاوی 2 میلی گرم بر لیتر 2,4-d و 2 میلی گرم بر لیتر kinetine شناسایی گردید. همچنین در استفاده از محیط کشت نیمه جامد نتایج قابل قبول تری نسبت به استفاده از کشت سوسپانسیون مشاهده شد. اما در مورد e. rubida بهترین نتایج، در مطالعه بررسی امکان جنین زایی سوماتیکی، در محیط کشت سوسپانسیون با تیمار هورمونی 2/0 میلی گرم بر لیتر ba و 1 میلی گرم بر لیتر 2,4-d و استفاده از کالوس های حاصل از ریزنمونه ریشه در محیط کشت اولیه با تیمار هورمونی tdz و 2,4-d حاصل شد. در مورد همگروه سازی و ریزازدیادی نیز بهترین تیمار در کشت اولیه بذور، تیمار حاوی ba و آبسیزیک اسید شناسایی گردید و در شاخه زایی نیز نتایج حاصل از تیمار هورمونی (mg/l 3/0 :ba، mg/l 3/0 :2ip، mg/l 1/0 :iba به همراه کمپلکس ویتامین و اسیدآمینه) قابل قبول تر بود. در کلون سازی سرشاخه های درخت بالغ در هر دو گونه e. rubida و e. saligna بهترین نتایج در پیش سترون سازی با قارچ کش کاپتان 5% به مدت 24 ساعت و سترون سازی با کلرورمرکوریک 1/0% به مدت 7 دقیقه مشاهده گردید و همانند کلون سازی بذور بهترین نتایج شاخه زایی نیز در تیمار هورمونی (mg/l 3/0 :ba، mg/l 3/0 :2ip، mg/l 1/0 :iba به همراه کمپلکس ویتامین و اسیدآمینه) مشاهده شد.